Habercan Gazetece ve Matbaacılık

Son zamanlarda yaşanan soba zehirlenmelerine karşı halkı bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarına devam eden ekipler, karbon monoksit gazının renksiz ve kokusuz olduğu için fark edilmediğini ve maalesef insanların zehirlenerek hayatını kaybettiğini söyledi.

İtfaiye Müdürlüğü Eğitim Amiri Yakup Cenk Şay, “Ülkemizde bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmeleri hemen her yıl kış ayları da özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır. Güneybatıdan esen bir rüzgâr olan" lodos " nedeniyle her yıl onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbon monoksit gazı ile zehirlenmektedir.

Karbon monoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır.  Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engeller zehirlenme ve ölüme neden olur. Hava gaz ı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbon monoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmama s ı nedeni ile meydana gelir. Karbon monoksit le meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir.

SOBA VE BACALARLA İLGİLİ UYULMASI GEREKEN KURALLAR

Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,

Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,

Aşırı doldurula n sobanın duman yolu daralacağı, soba için de düzensiz ısı dağılım ı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,

Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,

İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,

Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli,

Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı, Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,

Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli,

Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından I daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı,

Binaların Yangından Korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir.

ŞOFBEN KULLANIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli,

Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı,   baca bağlantısı olmayan   (bina aydınlığına v.b.   bağlı)   şofben asla çalıştırılmamalı,

Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekana takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı,

Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbon monoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı,

Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli,

Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulun durulmalı,

Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit - çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır.

LODOS SÜRESİNCE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalıdır. Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette söndürülmelidir.

Son olarak karbon monoksit zehirlenmelerinin belirtilerine değinen Say, “Baş ağrısı, yorgunluk hissi, mide bulantısı, uyku hali gibi semptomlar zehirlenmenin ilk belirtilerdir. Fark edilmezse bunun akabinde ölümler meydana gelmektedir. Bu belirtiler oluştuğunda zehirlenen kişiler hızla ortamdan uzaklaştırılarak açık havaya çıkarılmalı ve 112 Acil Çağrı Merkezini aramalı” ifadelerini kullandı.